Woordenlijst

In de context van een medium wordt het gekenmerkt door de aanwezigheid van moleculaire zuurstof, O2. Bijvoorbeeld, goed geventileerde gronden met goede drainagecondities.

Een geïntegreerde benadering die gelijktijdig ecologische en sociale concepten en principes toepast op het ontwerp en beheer van voedsel- en landbouwsystemen. Als wetenschap bestudeert het hoe verschillende componenten van het agro-ecosysteem met elkaar interageren. Als set van praktijken streeft het naar duurzame landbouwsystemen die opbrengsten optimaliseren en stabiliseren. Als beweging streeft het naar voedselsoevereiniteit en nieuwe, multifunctionele rollen voor de landbouw.

“Beschrijft organismen die in staat zijn te leven in afwezigheid van moleculaire zuurstof. Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen facultatieve anaëroben, die zowel in aanwezigheid als afwezigheid van moleculaire zuurstof kunnen leven, en strikte anaëroben, die alleen kunnen leven in afwezigheid van moleculaire zuurstof en een specifieke verbinding als elektronenacceptor gebruiken (anaërobe ademhaling). Bijvoorbeeld, de bacterie Desulfovibrio desulfuricans kan sulfaationen als elektronenacceptoren gebruiken en ze reduceren tot sulfaationen.”

Gegenereerd door mensen. Als het gaat om de bodem, wordt het gebruikt om omstandigheden, verstoringen of stress aan te geven die worden veroorzaakt door menselijke activiteiten.

Eencellige organismen die worden ingedeeld als prokaryoten. Ze hebben verschillende vormen zoals sferische, staafvormige of spiraalvormige cellen en hebben diverse vormen van metabolisme waardoor ze zeer aanpasbaar zijn aan verschillende milieutoestanden. Bacteriën, als belangrijke bodemheterotrofen, spelen sleutelrollen in koolstoftransformaties en voedingsstoffencycli, waardoor de bodemvruchtbaarheid verbetert. Ze kunnen ook bodemstructuur reguleren en gezonde bodemomgevingen creëren om planten te beschermen tegen pathogene agentia en de opbrengst te verhogen.

Het aanbrengen van minerale of organische verbindingen om de bodemvruchtbaarheid te handhaven of te verhogen. In sommige gevallen, zoals kalken, is het doel van bemesting ook om specifieke bodemeigenschappen te verbeteren (pH, stabiliteit van bodemstructuur).

Bewerking is de landbouwkundige voorbereiding van de bodem door een mechanisch proces, dat verschillende activiteiten kan omvatten zoals graven, roeren en omkeren. Deze activiteiten worden uitgevoerd om de bodem voor te bereiden en ervoor te zorgen dat deze geschikte fysische omstandigheden heeft voor het zaaien en de groei van gewassen. Bewerking dient verschillende doelen, zoals het doorbreken van verdichtingen, het incorporeren van gewasresten, meststoffen, of onkruid, het voorbereiden van het zaaibed en het beheersen van onkruid.

“Biologische diversiteit betekent de variabiliteit onder levende organismen uit alle bronnen, inclusief terrestrische, mariene en andere aquatische ecosystemen en de ecologische complexen waarvan ze deel uitmaken. Dit omvat diversiteit binnen soorten, tussen soorten en van ecosystemen.”

Het gebruik van biologische agentia (intacte organismen, componenten afgeleid van organismen) om plagen te vernietigen of af te weren, of om natuurlijke vijanden te bevorderen.

Biologische landbouw is een productiesysteem dat synthetische chemicaliën vermijdt en natuurlijke praktijken bevordert om gewassen te telen en vee te fokken. Het legt de nadruk op milieu- en bodemgezondheid, terwijl het genetisch gemodificeerde organismen, synthetische pesticiden en antibiotica vermijdt. Het vertrouwt op ecologische processen, biodiversiteit en cycli aangepast aan lokale omstandigheden, in plaats van het gebruik van ingrediënten met nadelige effecten.

Biomassa is organisch materiaal van biologische oorsprong (planten en dieren). De term kan worden gebruikt voor agro-industrieel afvalwater en afval, energiegewassen, materialen uit de natuur (bijv. hout) of de organische fractie van afval. Biomassa kan worden gebruikt als grondstof voor de productie van biobrandstoffen, om de vruchtbaarheid en gezondheid van de bodem te verbeteren, om de opslag van koolstof te vergroten of als alternatief voor fossiele grondstoffen in bioraffinaderijen en industriële processen.

Bioremediatie is een proces waarbij verontreinigingen in de bodem, afvalwater of industrieel slib op biologische wijze worden ontgift of afgebroken. In dit proces kan gebruik worden gemaakt van micro-organismen, planten of microbiële en plantaardige enzymen. Door planten ondersteunde bioremediatie wordt vaak fytoremediatie wordt genoemd. Het NBSOIL-project zal zich richten op de toepassing bioremediatie als een NBS voor de herontwikkeling van brownfields, waar het grote potentie heeft, aangezien de meeste verontreinigde locaties niet worden beheerd vanwege de hoge economische kosten van het herstel van de bodem.

Bodemdiversiteit is gedefinieerd als de verscheidenheid aan leven onder de grond, van genen en soorten tot de gemeenschappen die ze vormen, evenals de ecologische complexen waaraan ze bijdragen en waartoe ze behoren, van microhabitats tot het landschap.

Bodembiologie is de wetenschappelijke discipline die de levende organismen en hun interacties binnen het bodemecosysteem bestudeert.

De voortdurende capaciteit van de bodem om te functioneren als een vitaal levend systeem, binnen de grenzen van ecosystemen en landgebruik, om biologische productiviteit te handhaven, de kwaliteit van lucht- en wateromgevingen te bevorderen en planten, dieren en menselijke gezondheid te handhaven.

Het vermogen van de bodem om zijn functies uit te voeren in natuurlijke of beheerde ecosystemen, om planten- en dierenproductiviteit te behouden, water- en luchtkwaliteit te behouden of te verbeteren, en gunstige omstandigheden te bieden voor menselijke gezondheid en nederzettingen.

Het vermogen om plantengroei te ondersteunen door essentiële plantenvoedingsstoffen en gunstige chemische, fysische en biologische kenmerken te bieden.

Bosdiversificatie is het beheer van bossen dat is gericht op vergroting van de biodiversiteit door variatie in de samenstelling (meerdere soorten en variëteiten), structuur (gemengde boomhoogtes in opstanden van verschillende leeftijden en heterogene opstelling en dichtheid van de boomaanplant) en genotypische complexiteit (diverse genetische bronnen). NBSOIL heeft als doel om af te stappen van kaalkap en monocultuur in bossen om erosie en aardverschuivingen te voorkomen, de waterkwaliteit te verbeteren en de weerstand tegen bosbranden en windstormen te vergroten.

Het totale areaal van tijdelijke gewassen, tijdelijke weilanden en weilanden, en land met tijdelijke braakligging.

Compostering is de aërobe microbiële afbraak van organisch materiaal, zoals landbouwafval, stedelijk organisch afval en maairesten. Dit proces wordt meestal bereikt door het regelmatig keren en beluchten van organische biomassa die is opgeslagen in hopen met een geometrie die effectieve beluchting bevordert. Tijdens deze transformatie ondergaan de gemakkelijkst afbreekbare organische fracties oxidatie en worden omgezet in stabiel organisch materiaal, dat in de landbouw kan worden gebruikt als meststof en als methode voor biologische bestrijding. Tegelijkertijd wordt het resulterende product homogener en neemt het volume af door waterverlies en versnippering door organismen.

Naast deze voordelen helpt compostering de initiële fytotoxiciteit van de gebruikte organische materialen te verminderen, desinfecteert het de materialen en vermindert het de kiemkracht van onkruidzaden.

Conventionele landbouwsystemen worden beschreven (niet uitsluitend) als gebaseerd op intensief gebruik van agrochemicaliën om de landbouwproductie te maximaliseren en omvatten het gebruik van machines en intensieve grondbewerking om de fysische eigenschappen van de bodem te manipuleren en onkruid te bestrijden, monocultuur en beperkte recycling van materialen.

De bijdragen van ecosystemen aan voordelen die worden gebruikt in economische en andere menselijke activiteiten. Ecosysteemdiensten kunnen ruwweg worden gegroepeerd onder deze drie categorieën, volgens het Systeem voor Milieurekening van de Verenigde Naties (SEEA) Ecosysteemrekening: 1) Leveringsdiensten, die de materiële en energetische bijdragen vertegenwoordigen die worden gegenereerd door of in een ecosysteem (bijv. vis of planten met farmaceutische eigenschappen); 2) Regulerende diensten, die voortkomen uit het vermogen van ecosystemen om klimaat, hydrologische en biochemische cycli, aardoppervlakteprocessen en een verscheidenheid aan biologische processen te reguleren; 3) Culturele diensten, die voortkomen uit de fysieke omgeving, locaties of situaties die intellectuele en symbolische voordelen opleveren die mensen verkrijgen uit ecosystemen door recreatie, kennisontwikkeling, ontspanning en spirituele overpeinzing.

Het afslijten van het landoppervlak door water, wind, ijs, zwaartekracht of andere natuurlijke of antropogene factoren die bodemdeeltjes of gesteentemateriaal van een punt op het aardoppervlak afschuren, losmaken en verwijderen voor depositie elders, inclusief zwaartekrachtsglijden en zogenaamde bewerkingserosie.

Eutrofiëring is het proces waarbij een waterlichaam, zoals een meer of een bodemoplossing, verrijkt raakt met opgeloste voedingsstoffen, voornamelijk stikstof en fosfor. Hoewel het natuurlijk kan voorkomen, is het vaak het gevolg van vervuiling. Eutrofiëring kan leiden tot algenbloei, die zuurstof in het water kan uitputten en schadelijk kan zijn voor het aquatische leven.

Ongewervelde dieren met gelede poten, een exoskelet en een gedeeld lichaam. Ze omvatten insecten, kreeftachtigen, pissebedden, springstaarten, spinachtigen (spinnen) en anderen. Bodemarthropoden zijn betrokken bij veel bodemprocessen en worden gebruikt om de bodemkwaliteit te definiëren.

Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) is het landbouwbeleid voor alle landen van de Europese Unie. Gelanceerd in 1962, wordt het beheerd en gefinancierd op Europees niveau uit de middelen van de begroting van de EU. Het GLB ontvangt 31% van de EU-begroting en is opgebouwd uit twee pijlers. De eerste pijler omvat directe betalingen en marktmaatregelen, terwijl de tweede pijler gericht is op maatregelen ter bevordering van plattelandsontwikkeling.

De tijdelijke afwisseling van verschillende gewassen en gewastypes (eenzaadlobbig vs. tweezaadlobbig, eenjarig vs. meerjarig) op een stuk landbouwgrond.

Groene en blauwe infrastructuur zijn strategisch geplande netwerken van onderling verbonden natuurlijke en semi-natuurlijke gebieden met milieukwaliteiten die zijn ontworpen en beheerd om een breed scala aan ecosysteemdiensten te leveren. Groen (land) en blauw (water) kunnen de milieucondities verbeteren, de groene economie ondersteunen en de klimaatverandering in steden bevorderen, omdat ze zorgen voor verdampende koeling, infiltratie van regenwateroppervlakken, vermindering van windsnelheid en verbetering van de luchtkwaliteit.

Een horizon is een laag, ongeveer evenwijdig aan het bodemoppervlak, die te onderscheiden is van aangrenzende lagen door een kenmerkende reeks eigenschappen die worden geproduceerd door de bodemvormingsprocessen. De meeste bodems hebben drie belangrijke lagen: A-horizon (of bovengrond); B-horizon (of ondergrond); en C-horizon (of substratum). Sommige hebben ook een organische horizon (O), een eluviale horizon (E) en een bedrock (R).

Intensivering in de landbouw is een proces dat tot doel heeft de productie per hectare te verhogen door het gebruik van verschillende inputs te vergroten, waaronder arbeid, informatie, energie, meststoffen, pesticiden en machines, ten opzichte van het beschikbare landoppervlak. Echter, intensivering kan leiden tot verhoogde milieudruk, met name wat betreft overmatig gebruik van meststoffen en pesticiden.

Een reeks transformaties waarbij kooldioxide wordt omgezet in organische vormen door fotosynthese of chemosynthese, gerecycled door de biosfeer (met gedeeltelijke opname in sedimenten), en uiteindelijk terugkeert naar zijn oorspronkelijke toestand door respiratie of verbranding.

De capaciteit van het land, in verhouding tot het potentieel, om de levering van ecosysteemdiensten te ondersteunen.

Mest is een type bemesting samengesteld uit uitwerpselen van vee, al dan niet met inbegrip van strooisel.

Het minerale substraat dat de bodem vormt. Het kan bestaan uit min of meer geconsolideerd gesteente en sedimenten of plaatselijk aan de oppervlakte blootliggen. Het vast gesteente wordt ook wel de R-horizont genoemd.

Monocultuur is een veelvoorkomende praktijk in industriële landbouw, waarbij één plantensoort wordt geteeld, vaak dezelfde variëteit, over een groot gebied gedurende verschillende opeenvolgende jaren.

Mulchen is een landbouwpraktijk waarbij de bodemoppervlakte wordt bedekt, meestal met organisch materiaal of plastic folie, om bodem- en waterbehoud te bevorderen, onkruid te beheersen, plagen af te weren en gunstige en stabiele omstandigheden voor plantengroei te handhaven.

Natuurlijk kapitaal wordt doorgaans begrepen als de voorraad ecosystemen op aarde, waaronder lucht, water, biodiversiteit en geodiversiteit. Deze voorraad vormt de basis van onze economie en samenleving door waarde te genereren voor mensen, zowel direct als indirect. Goederen en diensten die aan mensen worden geleverd door duurzaam beheerd natuurlijk kapitaal omvatten een reeks sociale en milieuvoordelen, waaronder schone lucht en water, mitigatie en aanpassing aan klimaatverandering, voedsel, energie, leefomgeving, materialen voor producten, recreatie en bescherming tegen gevaren.

Acties om natuurlijke of aangepaste ecosystemen te beschermen, duurzaam te beheren en te herstellen, die effectief en adaptief maatschappelijke uitdagingen aanpakken, terwijl ze tegelijkertijd menselijk welzijn en biodiversiteitsvoordelen bieden.

“No-tillage is een belangrijke agronomische praktijk in de Conservation Agriculture voor jaarlijkse gewassen. Het wordt gedefinieerd als een landbouwmethode die de bodem vermijdt te verstoren door bewerking. Bij no-tillage moet minstens 30% van het gebied onmiddellijk na het zaaien bedekt zijn met plantenresten van eerdere gewassen. Gewassen worden gezaaid met machines die in staat zijn om zaden door de plantenresten van vorige gewassen te plaatsen. No-tillage is de belangrijkste agronomische praktijk die Conservation Agriculture kenmerkt voor jaarlijkse gewassen, en het biedt het hoogste niveau van bodembescherming. Dit komt doordat het mechanische bewerking van de bodem volledig elimineert. Bovendien helpt no-tillage in droge klimaten om water in de bodem te houden door verdampingsverliezen van het bodemoppervlak te verminderen, die doorgaans worden verhoogd door conventionele bewerking met bodemomkering.

Organische meststoffen bestaan uit materialen op plantaardige of dierlijke basis die het resultaat zijn van bijproducten of eindproducten van natuurlijk voorkomende processen, zoals dierlijke mest en gecomposteerd organisch materiaal. In het NBSOIL-project houden we rekening met organische meststoffen die geproduceerd worden uit lokaal beschikbaar biologisch afval en gedistribueerd worden op basis van nabijheidscriteria. Organische bemesting heeft verschillende voordelen voor de gezondheid van de bodem, de groei en productiviteit van planten en voorkomt de uitstoot van CO2 door meststoffen die op fossiele brandstoffen werken.

Het voorkómen van veenoxidatie in veengebieden is cruciaal is voor het tegengaan van klimaatverandering. Paludicultuur is productief landgebruik van natte en vernatte veengronden, waarbij het veen in stand blijft en de CO2-uitstoot en bodemdaling worden geminimaliseerd. Het NBSOIL-project zal zich richten vernatting van Europese gematigde veengebieden met land- en bosbouw.

De relatieve verhoudingen van zand, silt en kleideeltjes in een massa bodem. De textuur kan grof zijn (zanddeeltjes overheersen), medium (gelijke delen zand, silt en klei) of fijn (kleideeltjes overheersen). De basistextuurklassen, in volgorde van toenemend aandeel fijne deeltjes, zijn: zand, lemige zand, zandleem, leem, siltleem, silt, zandleemklei, leemklei, siltige kleileem, zandige klei, siltige klei en klei. De zand-, lemige zand- en zandleemklassen kunnen verder worden onderverdeeld door “grof”, “fijn” of “zeer fijn” te specificeren.

Bedekkingsgewassen zijn gewassen die dicht bij elkaar groeien en de bodem beschermen tussen perioden van normale gewasproductie. Bedekkingsgewassen kunnen bodembehoud, klimaatbestendigheid en bodemgezondheid bevorderen, en tegelijkertijd verschillende milieu-impacten verbonden met conventioneel bodembeheer in de landbouw verminderen.

Het vermogen van een systeem en de componenten ervan om de effecten van een gevaarlijke gebeurtenis tijdig en efficiënt te anticiperen, op te vangen, aan te passen of te herstellen, waarbij de behoud, herstel of verbetering van de essentiële basisstructuren en functies wordt gewaarborgd.

Het proces waarbij relatief droog land steeds droger wordt, waarbij doorgaans lichamen van water, vegetatie en wildlife verloren gaan. Woestijnvorming kan een natuurlijk proces zijn of worden veroorzaakt door klimaatverandering of indirect via bodemdegradatie als gevolg van slecht beheer.